W Polsce, dostęp do opieki zdrowotnej jest tematem, który budzi wiele emocji i dyskusji. Wszyscy chcemy mieć pewność, że w razie potrzeby szybko uzyskamy pomoc medyczną. Niezależnie od tego, czy potrzebujemy wizyty u lekarza rodzinnego, czy konsultacji ze specjalistą, oczekujemy, że system opieki zdrowotnej zadba o nasze potrzeby w sposób skuteczny i terminowy.
Jednym z największych wyzwań, przed którymi stoi polski system zdrowia, są długie kolejki do lekarzy specjalistów i ograniczony dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej w niektórych regionach. Dlaczego tak się dzieje? Głównym powodem jest nierównomierny rozkład usług medycznych oraz brak wystarczającej liczby lekarzy, zarówno w obszarze podstawowej opieki zdrowotnej, jak i wśród specjalistów.
Eksperci wskazują, że na jednego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej powinno przypadać od 1 500 do 2 500 pacjentów. Oznacza to, że lekarz ten jest pierwszym punktem kontaktu dla pacjenta z systemem zdrowia i pełni kluczową rolę w diagnozowaniu problemów oraz kierowaniu pacjentów do odpowiednich specjalistów. W praktyce jednak w wielu miejscach te proporcje są znacznie wyższe, co prowadzi do przeciążenia lekarzy i dłuższego czasu oczekiwania na wizytę.
Podobnie wygląda sytuacja w przypadku lekarzy specjalistów. Chociaż trudno jest ustalić jednolite normy dla wszystkich specjalności, to jednak zasadniczo każdy pacjent powinien mieć możliwość dostępu do specjalistycznej opieki medycznej w rozsądnym czasie. Niestety, w niektórych przypadkach pacjenci muszą czekać na wizytę miesiącami, co może mieć negatywny wpływ na ich zdrowie i samopoczucie.
Kluczowym elementem, który może poprawić sytuację, jest zwiększenie dostępności lekarzy, zarówno POZ, jak i specjalistów, w całym kraju. To wymaga nie tylko większych inwestycji w kształcenie nowych lekarzy, ale także lepszej organizacji pracy obecnych specjalistów, w tym wprowadzenia systemów telemedycyny, które mogą znacząco skrócić czas oczekiwania na konsultacje.
Czas oczekiwania na wizytę u kardiologa, neurologa czy ortopedy często przekracza kilka miesięcy, a w niektórych regionach nawet pół roku.
Pacjenci postulują skrócenie tego czasu do maksymalnie 4 tygodni. Oczekują również, że w każdym powiecie będą dostępni wszyscy niezbędni specjaliści, aby uniknąć uciążliwych podróży do odległych miejscowości.
Istotną kwestią jest też rozszerzenie uprawnień lekarzy rodzinnych. Pacjenci chcą, aby mogli oni kierować na wszelkie badania diagnostyczne, które są potrzebne specjaliście do postawienia trafnej diagnozy.
Zwiększenie dostępności do specjalistów wymaga systemowych rozwiązań. Należy rozważyć m.in. zwiększenie liczby miejsc na kierunkach lekarskich, szczególnie tych deficytowych, oraz stworzenie lepszych warunków pracy dla lekarzy, aby zachęcić ich do pozostawania w kraju.
Ważne jest również lepsze wykorzystanie istniejących zasobów. Wdrożenie nowoczesnych systemów telemedycyny i e-zdrowia może usprawnić proces kierowania pacjentów do specjalistów i skrócić czas oczekiwania na wizyty.
Dostępność do opieki zdrowotnej to podstawowe prawo każdego obywatela. Musimy wspólnie działać na rzecz poprawy tej sytuacji, aby każdy pacjent mógł uzyskać szybką i fachową pomoc medyczną.
Ważne jest również, aby pacjenci mieli łatwy dostęp do lekarza rodzinnego. Zaleca się, aby czas dojazdu do lekarza POZ nie przekraczał 30 minut, co w praktyce oznacza, że w obszarach wiejskich odległość do najbliższej placówki nie powinna być większa niż 15-20 km. Takie rozwiązanie pozwoliłoby na szybsze diagnozowanie i leczenie wielu schorzeń, zanim staną się one poważnym problemem zdrowotnym.
Każdy z nas chce czuć się bezpiecznie, wiedząc, że w razie potrzeby otrzyma odpowiednią pomoc medyczną. Aby to osiągnąć, konieczne są zdecydowane działania zarówno ze strony rządu, jak i lokalnych organów zdrowia, mające na celu poprawę dostępności i jakości usług medycznych w Polsce. Tylko wtedy będziemy mogli mówić o skutecznym i sprawiedliwym systemie opieki zdrowotnej, który służy wszystkim obywatelom.
Optymalnie
Idealne warunki służby zdrowia, które mogłyby znacząco poprawić dostępność i jakość opieki medycznej.
Dostępność lekarza POZ w krótkim czasie po zgłoszeniu pozwoliłaby na szybszą diagnozę i leczenie, co mogłoby znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Innowacyjne rozwiązania, takie jak teleporada i wideoporada, mogą znacząco ułatwić dostęp do opieki medycznej, szczególnie dla osób mieszkających w odległych miejscach lub mających problemy z poruszaniem się. Teleporada umożliwia pacjentom konsultację z lekarzem przez telefon, podczas gdy wideoporada pozwala na rozmowę wideo, co daje lekarzowi możliwość dokładniejszej oceny stanu zdrowia pacjenta. Te formy konsultacji mogą być szczególnie przydatne w przypadku chorób przewlekłych, gdzie regularne monitorowanie stanu zdrowia jest kluczowe.
E-recepta to już obecnie wdrożone rozwiązanie, które znacząco usprawnia proces leczenia. Dzięki e-receptom pacjenci mogą otrzymywać przepisy na leki bezpośrednio na swoje urządzenia elektroniczne, co eliminuje konieczność drukowania i przynoszenia recept do apteki. To nie tylko oszczędza czas i papier, ale także zmniejsza ryzyko utraty recepty, co mogłoby prowadzić do przerw w leczeniu. Wprowadzenie e-recepty to ważny krok w kierunku nowoczesnej i efektywnej służby zdrowia, który już teraz przynosi korzyści pacjentom i personelowi medycznemu.
W idealnych warunkach służby zdrowia, farmaceuci powinni mieć większe kompetencje w zakresie kontynuacji leczenia chorób przewlekłych. Farmaceuci, jako specjaliści w dziedzinie leków, mogliby wydawać leki na 4-12 tygodni, co pozwoliłoby na ciągłość leczenia bez konieczności częstych wizyt u lekarza. W przypadku chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, regularne monitorowanie stanu zdrowia i dostosowywanie dawki leków jest kluczowe, a farmaceuci mogliby odgrywać ważną rolę w tym procesie.
W niektórych przypadkach, farmaceuci mogliby mieć kompetencję do zmiany leczenia zdiagnozowanej choroby przez lekarza. Na przykład, jeśli pacjent cierpi na chorobę przewlekłą, ale lekarz nie jest dostępny, farmaceuta mógłby dostosować leczenie na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia, co pozwoliłoby na szybszą reakcję na zmiany w stanie zdrowia pacjenta.
W obecnym systemie dystrybucji leków, duże opakowania często prowadzą do sytuacji, w której niezużyte leki podlegają utylizacji. To zjawisko nie tylko generuje dodatkowe koszty i wpływa negatywnie na środowisko, ale także może być nieefektywne z punktu widzenia pacjentów. Aby temu zaradzić, proponuje się wprowadzenie systemu, w którym farmaceuta wydaje leki na próbę na okres 1-2 tygodni. W tym czasie pacjent mógłby sprawdzić, czy dany lek jest dla niego odpowiedni i czy nie powoduje niepożądanych skutków ubocznych. Jeśli pacjent nie zgłasza żadnych zastrzeżeń, farmaceuta mógłby wydać leki na dalsze leczenie, co pozwoliłoby na bardziej efektywne wykorzystanie preparatów i zmniejszenie ilości leków podlegających utylizacji. Taki system mógłby również zwiększyć satysfakcję pacjentów, ponieważ mieliby możliwość przetestowania leku przed jego długoterminowym stosowaniem. Jednocześnie, farmaceuci mogliby lepiej monitorować skuteczność i bezpieczeństwo leków, co mogłoby prowadzić do bardziej precyzyjnego dostosowania terapii do potrzeb pacjentów. Wprowadzenie takiego systemu wymagałoby odpowiednich zmian w przepisach dotyczących dystrybucji leków oraz szkoleń dla farmaceutów. Jednak potencjalne korzyści, takie jak zmniejszenie ilości marnowanych leków, lepsze dostosowanie terapii do potrzeb pacjentów i redukcja kosztów, czynią ten pomysł wartym rozważenia.
Podczas stałego zażywania leków, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych, monitorowanie stanu zdrowia pacjenta jest niezwykle ważne. Regularne badania krwi pozwalają na kontrolę skuteczności leczenia oraz wykrywanie ewentualnych skutków ubocznych. Aby zapewnić pacjentom lepszy dostęp do tych badań i usprawnić proces leczenia, proponuje się wprowadzenie następujących rozwiązań:
W ramach ubezpieczenia zdrowotnego, pacjenci powinni mieć możliwość wykonywania podstawowych badań krwi bez konieczności uzyskiwania skierowania od lekarza. To pozwoliłoby na szybsze i łatwiejsze monitorowanie stanu zdrowia, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych.
Lekarz, po zdiagnozowaniu choroby przewlekłej, wprowadzałby informację o diagnozie i propozycji leczenia do centralnego systemu informatycznego. Taki system umożliwiłby śledzenie historii choroby pacjenta i dostosowywanie terapii w czasie.
Farmaceuci i laboranci powinni mieć dostęp do systemu zawierającego informacje o diagnozie, propozycji leczenia oraz historii badań i wydawanych leków. Pozwoliłoby to na bardziej kompleksowe monitorowanie stanu zdrowia pacjenta i lepsze dostosowanie terapii.
Farmaceuci i laboranci powinni odnotowywać w systemie wykonane badania krwi oraz wydawane leki na receptę. To umożliwiłoby lekarzowi śledzenie postępów leczenia i ewentualne modyfikacje terapii.
Wprowadzenie takiego systemu wymagałoby odpowiednich inwestycji w infrastrukturę informatyczną oraz szkoleń dla personelu medycznego. Jednak potencjalne korzyści, takie jak lepsze monitorowanie stanu zdrowia pacjentów, szybsze reagowanie na zmiany w terapii i zwiększenie efektywności leczenia, czynią ten pomysł wartym rozważenia. Taki system mógłby znacząco poprawić jakość opieki medycznej nad pacjentami z chorobami przewlekłymi.
Proponuje się wprowadzenie drobnych dopłat:
w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - 2 wizyty u lekarza POZ nie częściej niż raz na 6 miesięcy
w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - wizyta u lekarza specjalisty na skierowanie od POZ
w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - badania profilaktycznie nie częściej jak raz na 6 miesięcy
w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - badania na skierowanie od lekarza
5zł do 50zł (resztę dofinansowuje ubezpieczenie) - badania bez skierowania