Służby specjalne w Polsce
Zdecydowana większość krajów na świecie organizuje w ramach własnych struktur administracji służby specjalne. Klasyczny podział służb to:
wywiad wewnętrzny - odpowiada za wewnętrzne bezpieczeństwo państwa
wywiad zagraniczny - działa za granicą i zdobywa, gromadzi i analizuje informacje dotyczące podmiotów, strategicznych informacji gospodarczych i ekonomicznych innych państw i przekazywanie ich ośrodkom decyzyjnym w kraju
W Polsce służby specjalne to:
- wywiad wewnętrzny - odpowiada za wewnętrzne bezpieczeństwo państwa
- wywiad zagraniczny - działa za granicą i zdobywa, gromadzi i analizuje informacje dotyczące podmiotów, strategicznych informacji gospodarczych i ekonomicznych innych państw i przekazywanie ich ośrodkom decyzyjnym w kraju
- Centralne Biuro Śledcze, wydzielone w strukturach Policji
- Wywiad Skarbowy, wydzielony wydział w Urzędzie Kontroli Skarbowej
Wszelkie informacje o działalności służb specjalnych i informacje zdobyte ocierają się o USTAWĘ z dnia 22 stycznia 1999 r. O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH
Dz.U.1999 nr 11 poz. 95 tekst jednolity: Dz.U.2005 nr 196 poz. 1631:
Załącznik nr 1
Wykaz rodzajów informacji, które mogą stanowić tajemnicę państwową
[...]
16. Szczegółowe informacje dotyczące organizacji, form i metod pracy operacyjnej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz byłego Urzędu Ochrony Państwa i byłych Wojskowych Służb Informacyjnych, a także ich kierunki pracy operacyjnej i zainteresowań.
17. Szczegółowa struktura organizacyjna oraz etatowa jednostek i komórek organizacyjnych wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze w służbach, o których mowa w pkt 16, a także systemy ewidencji danych o funkcjonariuszach i żołnierzach tych jednostek i komórek organizacyjnych.
Kierunki zainteresowania służb specjalnych na rok 2025 są ściśle tajne, nie ma takich informacji w internecie, stenogramy z posiedzeń Komisji ds. Słuzb Specjalnych w Sejmie są ściśle tajne, ponieważ nie są nigdzie opublikowane.
Ogólny zarys zainteresowania Agencji Wywiadu określony jest ustawowo np.
uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego;
rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej;
rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia;
rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa oraz podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń;
Metody pracy służb wywiadowczych ukierunkowane są na zdobywanie interesujących ich informacji. Głównie są to informacje strategiczne dla funkcjonowania państwa, dlatego kontrwywiad prowadzi edukację urzędników mających dostęp do informacji niejawnych, aby uważali z kim i o czym rozmawiają, ponieważ obce wywiady interesują się politykami, strategicznymi podmiotami gospodarczymi, infrastrukturą krytyczną, ośrodkami naukowymi. Obce wywiady
próbują pozyskać źródła informacji najbliżej położone tych obiektów, stąd kontrwywiad musi działać zapobiegawczo w drodze czynności operacyjnych i rozpoznawczych poprzez m.in. oficerów operacyjnych działających pod przykrywką.
Wywiad natomiast poprzez analizę źródeł jawnych oraz informacje ze źródeł niejawnych dostarcza organom decyzyjnym analiz na temat spraw będących w zakresie zainteresowania służb.
Na stronach Sejmu opublikowano projest ustawy o czynnościach operacyjnych, gdzie można się mniej więcej zorientować w jaki sposób takowe info jest zbierane.
Żadne Państwo nie toleruje na swoim terytorium działań obcych służb specjalnych, dlatego praca w służbach jest niebezpieczna. Tajne działania niosą za sobą ryzyko ujawnienia i ujęcia agentów czy funkcjonariuszy przez miejscowe służby co w najlepszym przypadku kończy się długoletnim więzieniem.
W niektórych krajach szpiegostwo karane jest śmiercią.